Μεγάλη Παρασκευή - Τα άγια πάθη του Κυρίου!

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα απόλυτου πένθους για όλη τη Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας.

Είναι η ημέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος, όπου κορυφώνονται τα Πάθη του Χριστού και γίνεται η Σταύρωσή Του το ξημέρωμα τις ίδιας ημέρας.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελειώνει ο στολισμός του Επιταφίου στις εκκλησίες. Αρχικά ψάλλονται οι Μεγάλες Ώρες, που περιέχουν ψαλμούς, τροπάρια, Αποστόλους, Ευαγγέλια και ευχές. Στη συνέχεια ψάλλεται ο Εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής και γίνεται η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Ακολούθως, τοποθετείται στο Ιερό Κουβούκλιο ένα ύφασμα, πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ο Κύριος νεκρός. Το ύφασμα αυτό λέγεται Επιτάφιος.

Το βράδυ της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και η υμνολογία είναι σχετική με την ταφή του Κυρίου από τους Ιωσήφ και Νικόδημο και την κάθοδο της ψυχής Του στα σκοτεινά βασίλεια του Άδη.

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας ψάλλονται σε τρεις στάσεις (μέρη) τα λεγόμενα Εγκώμια, μικρά τροπάρια πολύ αγαπητά στο λαό, αγνώστου ποιητή. Τα πιο γνωστά είναι «Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ», «Αἱ γενεαὶ πᾶσαι» και «Ὢ γλυκύ μου ἔαρ».

Στη συνέχεια γίνεται η περιφορά του Επιταφίου, συνήθως εκτός του Ι.Ναού και στα όρια της Ενορίας, για φέτος η περιφορά θα γίνει εντός Ιερού Ναού.

ΕΓΚΩΜΙΑ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ: Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ, ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, ΑΙ ΓΕΝΕΑΙ ΠΑΣΑΙ (Βίντεο)
 
Στίχοι εγκωμίων

Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ, καὶ Ἀγγέλων στρατιαὶ ἐξεπλήττοντο συγκατάβασιν δοξάζουσαι τὴν σήν.
Ἡ ζωὴ πῶς θνῄσκεις; πῶς καὶ τάφῳ οἰκεῖς; τοῦ θανάτου τὸ βασίλειον λύεις δέ, καὶ τοῦ ᾅδου τοὺς νεκροὺς ἐξανιστᾶς.
Μεγαλύνομέν σε, Ἰησοῦ Βασιλεῦ, καὶ τιμῶμεν τὴν Ταφὴν καὶ τὰ Πάθη σου, δι' ὧν ἔσωσας ἡμᾶς ἐκ τῆς φθορᾶς.Ἄξιον ἐστι, μεγαλύνειν σε τὸν Ζωοδότην, τὸν ἐν τῷ Σταυρῷ τὰς χεῖρας ἐκτείναντα, καὶ συντρίψαντα τὸ κράτος τοῦ ἐχθροῦ.

Ἄξιον ἐστι, μεγαλύνειν σε τὸν πάντων Κτίστην· τοῖς σοῖς γὰρ παθήμασιν ἔχομεν, τὴν ἀπάθειαν ῥυσθέντες τῆς φθορᾶς.
Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ Ταφῇ σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Καθελὼν τοῦ ξύλου, ὁ Ἀριμαθαίας, ἐν ταφῶ σε κηδεύει.
Μυροφόροι ἦλθον, μύρα σοι Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.

Ὢ γλυκύ μου ἔαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, ποῦ ἔδυ σου τὸ κάλλος;
Θρῆνον συνεκίνει, ἡ πάναγνός σου Μήτηρ, σοῦ Λόγε νεκρωθέντος.
Γύναια σὺν μύροις, ἥκουσι μυρίσαι, Χριστὸν τὸ θεῖον μύρον.
Θάνατον θανάτῳ, σὺ θανατοῖς Θεέ μου, θείᾳ σου δυναστείᾳ.

Αναφορά γεγονότων

Την Παρασκευή στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας Πόντιο Πιλάτο. Αυτός, αφού Τον ανακρίνει με πολλούς τρόπους και αφού ομολογεί δυο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, Τον καταδικάζει σε θάνατο. 

Αφού Τον μαστιγώνει, παραδίδει τον Δεσπότη των όλων για να σταυρωθεί. Από ’κει και πέρα ο Ιησούς, παραδίδεται στους στρατιώτες, Του φορούν κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, Του δίνουν κάλαμο για σκήπτρο και χλευάζεται.

Στη συνέχεια, βαστάζοντας το Σταυρό οδηγείται στον Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης Του. Εκεί, γύρω στις 3μ.μ., σταυρώνεται μεταξύ δυο ληστών, δεχόμενος βασανιστήρια από αρχιερείς, στρατιώτες και παρευρισκομένους.

Γύρω στις 9μ.μ., αναφωνώντας «Τετέλεσται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου».

Η άψυχη κτίση πενθώντας για το Δεσποτικό αυτό θάνατο, τρέμει και αλλοιώνεται από τον φόβο. Ο Δημιουργός της κτίσεως ακόμα και όταν είναι νεκρός, λογχίζεται την ακήρατη πλευρά Του και ρέει απ’ αυτή αίμα και νερό. 

Κατά τη δύση του ηλίου, έρχεται ο Ιωσήφ ο Αριμαθείας και ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, αποκαθηλώνουν από τον Σταυρό το σώμα του Ιησού, το αρωματίζουν, το τυλίγουν με καθαρό σεντόνι και αφού το θάβουν σε τάφο, κυλούν στην είσοδό του ένα μεγάλο λίθο.