Καθαρά Δευτέρα!

Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα.

Βιογραφία
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα) και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού.

Η κυρά Σαρακοστή

Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).

Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές είναι μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικονίζει μια γυναίκα καλόγρια με σταυρωμένα χέρια λόγω προσευχής και χωρίς στόμα λόγω νηστείας. Έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο κόβεται ένα πόδι και έτσι ξέρουμε πόσες βδομάδες νηστείας απομένουν ακόμη έως το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο κόβεται το τελευταίο πόδι. 

Αυτό το κομμάτι χαρτί διπλώνεται καλά και το κρύβεται μέσα σε ένα ξερό σύκο. Το σύκο τοποθετείται μαζί με άλλα σύκα. Όποιος βρίσκει το σύκο με το χαρτί, θεωρείται ο τυχερός της ημέρας.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν είναι φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιάχνεται με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία είναι κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

Για την Κυρά Σαρακοστή έχουν γραφτεί και οι εξής στίχοι:

Την Κυρά Σαρακοστή που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι έναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες της μετρούσαν με τα πόδια της τα επτά.
Έκοβαν ένα την βδομάδα μέχρι να ΄ρθει η Πασχαλιά.