«Σκοπός είναι να ζούμε ορθόδοξα,
όχι απλώς να μιλούμε ή να γράφουμε ορθόδοξα!»
(Άγιος Παΐσιος)
Επιπλέον και σε πολλούς από μας έρχεται αυτό σαν πειρασμός. Ότι δηλαδή ενώ οι άλλοι τρώνε και απολαμβάνουν τα πάντα, εμείς νηστεύουμε και στερούμαστε ακόμη κι αυτά τα υλικά αγαθά. Γι’ αυτό και εν τέλει, στερούμαστε τη χαρά της ζωής. Τι πλάνη! Αλλά και τι πειρασμός στ’ αλήθεια!
Δεν θα μιλήσουμε για τη χαρά, την πλέρια και ανυπέρβλητη χαρά που ζει κανείς στην Ορθόδοξη Πίστη, αλλά γι’ αυτή τούτη τη χαρά που απολαμβάνει ακόμη και όταν νηστεύει, όσο αντιφατικό και να φαίνεται. Εξάλλου για το θέμα της χαράς έχουμε αναφερθεί και άλλες φορές απ’ αυτή τη στήλη.
Λοιπόν, το πρώτο που έχουμε να πούμε επ’ αυτού είναι, ότι ο ίδιος ο Χριστός, μας έδωσε το παράδειγμα της νηστείας. Τότε που νήστεψε, και μάλιστα πάρα πολύ αυστηρά, για 40 ημέρες και λίγο πριν έρθει αντιμέτωπος με τον σατανά!
Τι μας τονίζει, λοιπόν, και μάλιστα στην επί του όρους ομιλία Του; Ότι «όταν νηστεύετε, να μην γίνεστε σκυθρωποί …». Και επιπλέον αυτό: «Εσύ, αντίθετα, όταν νηστεύεις, περιποιήσου τα μαλλιά σου και νίψε το πρόσωπό σου …» (Ματθ.6,16).
Κι αυτό το είπε μεν για να ξεχωρίσουμε από τους υποκριτές, όπως τους αποκαλεί, εκείνους δηλαδή που γίνονταν παντοιοτρόπως σκυθρωποί για να δείχνουν στους ανθρώπους πόσο «καλοί» και «άγιοι» είναι αφού νηστεύουν και τηρούν τις εντολές του Θεού, όμως έχει και τη διάσταση της ψεύτικης εικόνας του πιστού, ότι δηλαδή παρουσιάζει ένα τόσο θλιμμένο πρόσωπο, ενώ αυτό δεν είναι αληθές.
Εξάλλου ο Χριστός, σε καμμιά περίπτωση και για τίποτα απολύτως δεν μας θέλει θλιμμένους και σκυθρωπούς, ούτε και για τον θάνατο ακόμη, πολύ δε περισσότερο όταν τηρούμε τις εντολές Του, όπως και το παράδειγμά Του.
Το δεύτερο που έχουμε να πούμε είναι αυτό που τονίζει ο Μέγας Βασίλειος, ο τόσο ολιγαρκής και ασκητικός, αν θέλετε κι απ’ τη δική του εμπειρία. Αναφέρει, λοιπόν, τούτο:
«Είναι άτοπο να μη χαιρόμαστε για την υγεία της ψυχής, αλλά να λυπούμαστε με την εναλλαγή των τροφών και να φαινόμαστε ότι χαριζόμαστε στην ευχαρίστηση της σάρκας, παρά στην επιμέλεια της ψυχής. Γιατί ο μεν κόρος περιορίζει την τέρψη στην κοιλιά, η δε νηστεία ανεβάζει το κέρδος στην ψυχή. Να χαίρεσαι γιατί σου έχει δοθεί από Iατρό φάρμακο, το οποίο καταστρέφει την αμαρτία».
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το φάρμακο αυτό που μας έδωσε ο Χριστός, η νηστεία δηλαδή, επειδή φέρνει την υγεία και μεγάλο κέρδος στην ψυχή μας, εν τέλει μας γεμίζει με χαρά. Δόξα Σοι Κύριε!
Ακολούθως ο ι. Χρυσόστομος πανηγυρικά τονίζει το ίδιο, λέγοντας και τούτο ακόμη: Ότι η νηστεία είναι για μας γιορτή! Ας το δούμε …
«Η περίοδος της νηστείας είναι για μας γιορτή. Και οι κοσμικοί μεν και οι άπιστοι ας ονομάζουν γιορτές και πανηγύρια τη μέθη κι όλη την ακολασία και τις αισχρές πράξεις, τις οποίες είναι φυσικό να πράττουν ένεκα αυτού. Η Εκκλησία του Θεού, όμως, αντίθετα προς αυτούς, ονομάζει γιορτή τη νηστεία, την περιφρόνηση της κοιλιάς, όπως και κάθε αρετή που ακολουθεί απ’ τη νηστεία. Γιατί η νηστεία είναι η αληθινή γιορτή, όπου υπάρχει η σωτηρία των ψυχών, όπου υπάρχει ειρήνη και ομόνοια, όπου έχει απομακρυνθεί κάθε κοσμική εκδήλωση»
Επιπλέον τονίζει ότι ακόμη και αυτή η ανάμνηση της νηστείας μας δίνει χαρά! Δέστε …
«Όχι μόνο η παρουσία της νηστείας, αλλά και αυτή ακόμη η ανάμνησή της θα μπορούσε να ωφελήσει πάρα πολύ. Kι όπως τα αγαπητά μας πρόσωπα, όχι μόνο όταν είναι παρόντα, αλλά κι όταν έρχονται στο νου μας, μας γεμίζουν με μεγάλη χαρά, έτσι κι οι μέρες της νηστείας»
Είναι επόμενο, λοιπόν, να χαρακτηρίζει τη νηστεία φάρμακο αλλά και λιμάνι των ψυχών μας. Ας δούμε και τούτο τον λόγο του:
«Όπως η λαιμαργία γίνεται αιτία και πρόξενος απείρων κακών στο ανθρώπινο γένος, έτσι και η νηστεία και η περιφρόνηση της κοιλιάς γίνεται πάντοτε σ’ εμάς αιτία ανέκφραστων αγαθών»
Να κι ένα ακόμη υπέροχο παράδειγμά του:
«Δεν διώχνει συνήθως τόσο εύκολα τον χειμώνα ο ερχομός του χελιδονιού, όσο απομακρύνει απ’ τη σκέψη μας τον χειμώνα των παθών η περίοδος της νηστείας»
Αυτό κι αν είναι χαρά, δηλαδή η απομάκρυνση των παθών που μας φέρνει. Και πόσο ευφραινόμαστε όλοι την εποχή της άνοιξης! Λέγει επ’ αυτού και πάλι ο ι. Χρυσόστομος:
«Η άνοιξη της νηστείας είναι σε όλους μας ευχάριστη, γιατί όχι μόνο μας καταπραΰνει απ’ τα κύματα των παράλογων επιθυμιών, αλλά και γιατί μας στεφανώνει με στεφάνι όχι από άνθη, αλλά από τις πνευματικές χάριτες»
Πράγματι, πόσο έμπλεος χαράς αλλά και μεγαλοπρέπειας είναι εκείνος που νηστεύει! Και πάλι κατά τον ι. Χρυσόστομο:
«Στάσου μόνο κοντά σ’ αυτόν που νηστεύει κι αμέσως μεταλαμβάνεις απ’ την ευωδία του. Γιατί αυτός που νηστεύει είναι μύρο πνευματικό και με τους οφθαλμούς και με τη γλώσσα και με όλα φανερώνει την ευταξία της ψυχής του».
Γι’ αυτό και ο Μέγας Αθανάσιος μας τονίζει:
«Να περνάς όλο το χρόνο της ζωής σου με νηστείες, προσευχές και ελεημοσύνες. Ευτυχισμένος είναι εκείνος που ακούει αυτά και τα εφαρμόζει»
Ναι, εκεί ακριβώς βρίσκεται η χαρά και η ευτυχία.
Εξάλλου, όπως τονίζει και ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, «“Ο άνθρωπος δεν θα ζήσει μόνο με άρτο”, γιατί αν ο Θεός δώσει δύναμη στον άνθρωπο, μπορεί να μην φάγει, και να ζει όπως ο Μωυσής και ο Ηλίας, οι οποίοι με τον λόγο του Θεού έζησαν νηστικοί σαράντα ημέρες».
Και τι να πούμε δηλαδή, ότι αυτοί ήταν δυστυχισμένοι όταν με τον τρόπο αυτό τρέφονταν απ’ τον Θεό;
Ας θυμηθούμε ότι, όταν ο Μωυσής κατέβηκε απ’ το όρος Σινά με τις δέκα εντολές που του έδωσε ο Θεός, το πρόσωπό του έλαμπε. Και σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που οι άλλοι δεν μπορούσαν να τον αντικρύσουν και αναγκάστηκε πλέον να φορά κάλυμμα! (βλ. Εξ. 34,29-35)
Τέλος, ακόμη και αυτή η εναλλαγή των φαγητών, κατά τον Μέγα Βασίλειο, είναι ικανή να μας δώσει ευφροσύνη. Αναφέρει συγκεκριμένα:
«Η νηστεία γίνεται αφορμή για ευφροσύνη. Γιατί όπως η δίψα καθιστά γλυκό το ποτό και η πείνα που προηγήθηκε παρασκευάζει γλυκό το τραπέζι, έτσι και η νηστεία μεγαλώνει την απόλαυση των φαγητών. Γιατί με το να παρεμβληθεί στο μέσο και να διακόψει τη συνέχεια της τρυφής θα κάνει ώστε να σου φανεί, σαν απόδημος επιθυμητή, η μετάληψη. Ώστε αν θέλεις να ετοιμάσεις επιθυμητό για τον εαυτό σου τραπέζι, δέξου τη μεταβολή που επιβάλλει η νηστεία»
Πραγματικά, πόσο ωφέλιμες είναι όλες οι εντολές του Θεού! Πόσο ζωογόνες! Και για τούτο τι πηγή χαράς και ευφροσύνης! Κι είναι για όλους μας, βέβαια. Και για τους νέους και για τα παιδιά ακόμη. Αρκεί να πούμε τούτο μόνο που τονίζει επ’ αυτού ο Μ. Βασίλειος για τη νηστεία: «Τα παιδιά, όπως τα θαλερά απ’ τα φυτά, έτσι με το νερό της νηστείας να ποτίζονται». Με τίποτα, λοιπόν, ας μη στερηθούμε τη χαρά της νηστείας. Όλοι μας!
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου