Κυριακή της Απόκρεω!

Κοντάκιον
Ἦχος α’.
Ὅταν ἔλθης ὁ Θεός, ἐπὶ γῆς μετὰ δόξης, καὶ τρέμωσι τὰ σύμπαντα· ποταμὸς δὲ τοῦ πυρὸς πρὸ τοῦ Βήματος ἕλκῃ, καὶ βίβλοι ἀνοίγωνται, καὶ τὰ κρυπτὰ δημοσιεύωνται· τότε ῥῦσαί με, ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀσβέστου, καὶ ἀξίωσον, ἐκ δεξιῶν σου με στῆναι, Κριτὰ δικαιότατε.

 

Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου ονομάστηκε «της Απόκρεω», επειδή είναι η τελευταία ημέρα κρεοφαγίας για τους Χριστιανούς. Η τρίτη εβδομάδα του Τριωδίου που ακολουθεί ονομάζεται και εβδομάδα της Τυροφάγου ή Τυρινής, επειδή όλες τις ημέρες γίνεται κατάλυση σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, του αυγού, των ψαριών και του ελαιόλαδου, απαγορεύεται όμως η κρεοφαγία. 

Η Κυριακή της Απόκρεω είναι αφιερωμένη στο πιο φοβερό γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας, στη μέλλουσα Κρίση. Η ενθύμηση της φοβερής μέλλουσας Κρίσεως στην αρχή του Τριωδίου είναι απαραίτητη, διότι απώτερος σκοπός του όλου πνευματικού αγώνα μας είναι, να βρεθούμε εκ δεξιών του Δεσπότη Χριστού κατά τη μεγάλη Kρίση. Αυτό είναι αποτυπωμένο κάλλιστα στην υπέροχη υμνωδία της ημέρας. Οι άγιοι υμνογράφοι συνέθεσαν διδακτικότατα τροπάρια, τα οποία προτρέπουν τους πιστούς να συναισθανθούν την επερχόμενη βέβαιη και φοβερή Κρίση. 

Σε ένα από αυτά τα τροπάρια ψάλλεται: «Την φοβεράν της κτίσεως, και αρρήτου σου δόξης, ημέραν ενθυμούμενος, φρίττω, Κύριε, όλως και τρέμων φόβω κραυγάζω΄ Επί γης όταν έλθης, κρίναι, Χριστέ, τα σύμπαντα, ο Θεός μετά δόξης, τότε οικτρόν, από πάσης ρύσαί με τιμωρίας, εκ δεξιών σου, Δέσποτα, αξιώσας με στήναι».

Στο Ευαγγέλιο της Κυριακής, Κατά Ματθαίο ΚΕ'(25) 31-46 αναφέρεται:

«῞Οταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων, Καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. Τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; Πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; Πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. Τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. Τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; Τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. Καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον».

Νεοελληνική Απόδοση

Η κρίση των εθνών

«Όταν λοιπόν έρθει ο Υιός του ανθρώπου μέσα στη δόξα του και όλοι οι άγγελοι μαζί του, τότε θα καθίσει πάνω στο θρόνο της δόξας του.
Και όλα τα έθνη θα συναχτούν μπροστά του, και θα τους ξεχωρίσει μεταξύ τους όπως ακριβώς ο ποιμένας ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα κατσίκια.
Και θα στήσει αφενός τα πρόβατα από τα δεξιά του, αφετέρου τα κατσίκια από τα αριστερά του.
Τότε θα πει ο βασιλιάς σ’ αυτούς που είναι από τα δεξιά του: Ελάτε οι ευλογημένοι του Πατέρα μου, κληρονομήστε την ετοιμασμένη για σας βασιλεία από την αρχή της δημιουργίας του κόσμου.
Γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με περιμαζέψατε, γυμνός και με ντύσατε, ασθένησα και με επισκεφτήκατε, ήμουν σε φυλακή και ήρθατε προς εμένα.
Τότε θα του αποκριθούν οι δίκαιοι λέγοντας: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε, ή να διψάς και σου δώσαμε να πιεις; Και πότε σε είδαμε ξένο και σε περιμαζέψαμε, ή γυμνό και σε ντύσαμε; Και πότε σε είδαμε να είσαι ασθενής ή σε φυλακή και ήρθαμε προς εσένα;
Και αφού αποκριθεί ο βασιλιάς, θα τους πει: Αλήθεια σας λέω, εφόσον το κάνατε σ’ έναν από αυτούς τους αδελφούς μου τους ασήμαντους, σ’ εμένα το κάνατε.
Τότε θα πει και σ’ αυτούς που θα είναι από τα αριστερά του: Φύγετε από εμένα οι καταραμένοι, στη φωτιά την αιώνια, την ετοιμασμένη για το Διάβολο και τους αγγέλους του.
Γιατί πείνασα και δε μου δώσατε να φάω, δίψασα και δε μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και δε με περιμαζέψατε, γυμνός και δε με ντύσατε, ασθενής και σε φυλακή και δε μ’ επισκεφτήκατε.
Τότε θα αποκριθούν και αυτοί λέγοντας: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς ή ξένο ή γυμνό ή ασθενή ή σε φυλακή και δε σε διακονήσαμε;
Τότε θα αποκριθεί σ’ αυτούς λέγοντας: Αλήθεια σας λέω, εφόσον δεν το κάνατε σ’ έναν από αυτούς τους ασήμαντους, ούτε σ’ εμένα το κάνατε.
Και θα πάνε αυτοί σε κόλαση αιώνια, ενώ οι δίκαιοι σε ζωή αιώνια».

Ακούγεται τακτικά, από ανθρώπους, που προφασίζονται ότι γνωρίζουν τα του Νόμου του Θεού: Το Ευαγγέλιο λέει: «πίστευε και μη ερεύνα». Τι σημαίνει και σε τι αναφέρεται στην πραγματικότητα η φράση αυτή;

Το «πίστευε και μη ερεύνα» δεν είναι έτσι σκέτο στη Χριστιανική του μορφή. Έχει συγκεκριμένη εφαρμογή. Το Χριστιανικό «πίστευε και μη ερεύνα» ισχύει μόνο για τα θέματα ακτίστου. Δηλαδή ισχύει μόνο για το: «ΠΩΣ» της Αγίας Τριάδος. Για τίποτα άλλο.

Ο λόγος είναι πως αυτά τα ζητήματα είναι καταστάσεις εκτός χρόνου, έξω από την εμπειρία μας και είναι ασύλληπτα. Γίνονται κατανοητά, μόνο για όσους τα βιώσουν όταν ενώνονται με τον Θεό και καθίστανται άχρονοι, συνεπώς θεολόγοι. Οι άλλοι δεν είναι δυνατόν να τα κατανοήσουν, όπως ο εκ γενετής τυφλός δεν κατανοεί το κόκκινο χρώμα, όσο κι αν του το εξηγήσεις. Αν ο τυφλός σου ζητάει επίμονα: «Πες μου ΠΩΣ είναι το κόκκινο χρώμα», θα του εξηγήσεις μεν τι είναι, αλλά πάλι δεν θα το εννοήσει εμπειρικά. Στο τέλος θα αναγκαστείς να του πεις: «μην το ψάχνεις». Έτσι και για την Αγία Τριάδα. Μπορούμε να κατανοήσουμε με την έρευνα το «Τι» είναι και «Ποιος» είναι ο Θεός. Αλλά ποτέ δεν θα μπορέσουμε να καταλάβουμε το «Πώς».

Μόνο λοιπόν στο «ΠΩΣ» της Αγίας Τριάδος έχει εφαρμογή η φράση «μη έρευνα». Το «τι» και το «ποιος», ακόμα και στην Αγία Τριάδα είναι ερευνήσιμο και μάλιστα καλούμαστε να το ερευνάμε.

Οι Χριστιανοί είναι ερευνητές. Πιστεύουν με βάση αποδείξεις. Ο Θεός χαίρει ερευνώμενος και μας προτρέπει να ερευνήσουμε, όχι μόνο τα της πίστεως, αλλά και Αυτόν τον Ίδιο. Επειδή όμως είμαστε κτιστά όντα, η δυνατότητα κατανόησής μας, φτάνει μόνο στο ΤΙ, και στο ΠΟΙΟΣ. Ποτέ δεν θα μπορέσουμε να εννοήσουμε το ΠΩΣ, δηλαδή την Άκτιστη Θεία Ουσία. Επειδή είναι άχρονη και άπειρη.

Όσοι λοιπόν νομίζουν ότι οι Χριστιανοί είναι ευκολόπιστοι και δεν ερευνούν την πίστη τους κάνουν λάθος. Όσοι πάλι νομίζουν ότι το «πίστευε και μη ερεύνα» έχει γενική εφαρμογή, πάλι κάνουν λάθος. Όσοι τέλος νομίζουν πως μπορούν με την έρευνα να «εξετάσουν» την ουσία του Θεού, πάλι λανθάνουν. 

Συστήνεται λοιπόν, να γίνεται εντατική έρευνα ως προς το «ΤΙ» και το «ΠΟΙΟΣ» της πίστεως. Για να μπορέσουμε όλοι μας κάποτε, εξ εμπειρίας να βιώσουμε τη Θεία Ζωή.